TUMAC BSE No. 4 - Sunum: "Rum Kaynaklarında Dede Efendi" - Dr. Miltiadis Pappas

TUMAC

13 Nisan 2019 Cumartesi günü Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği TÜRKEV’in katkılarıyla Dede Efendi Evi'nde gerçekleşen Türk Müziği Akademik Çevresi Bilim-Sanat Etkinlikleri'nin dördüncüsünde, İTÜ TMDK Müzikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Miltiadis Pappas, “Rum Kaynaklarında Dede Efendi” başlıklı bir sunum yaptı. SUNUM HAKKINDA Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde yaşamış olan Rum musikişinaslar, 16.yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar halkın rağbet ettiği çok sayıda besteyi Rum Ortodoks kilisesinin notasyon sistemiyle kayda almışlardır. 1830 – 1908 yılları arasında bu nota sistemiyle kaydedilmiş Osmanlı-Türk musikisi bestelerini içeren 10 kitap yazılmıştır. Bu kitaplarda 500’den fazla eser mevcuttur ve içerisinde Dede Efendi’ye de ait 50 eser bulunmaktadır. Dede Efendi’nin Rum kaynaklarında, resmi TRT kurumu repertuvar kitaplarında ve bilinen güfte mecmualarında bulunmayan eserleri de mevcuttur. Rum kaynaklarındaki versiyonlar, TRT repertuvarında bulunanlarla karşılaştırıldığında, ezgi ve güfte bakımından önemli farklılıklara sahiptir. Eserler, başka bir makamda veya usûlde yazılmış, bestekârları farklı bir isimle kaydedilmiş olabilmektedir. Bu 10 kitapta yer alan bazı eserler, Dede Efendi hayattayken yazıldıkları için tarihlendirmelerinde bir kesinlikten söz etmek mümkündür. Ayrıca bir eserin aynı yayımcının elinden çıkan değişik versiyonlarının bulunması da önemli bir tespittir. Rum kaynaklarındaki bu eserler, bilimsel anlamda bir önem arz etmektedir fakat çeşitli nedenlerden dolayı üzerinde detaylı araştırmalar yapılmamıştır. Söz konusu eserler, etkinliğimiz kapsamında çeşitli örnekler eşliğinde sunulacaktır. Biliyoruz ki, Dede Efendi’nin ölümünden 40 sene sonra taş plaklar ortaya çıkmıştır ve Dede Efendi eserleri okunmaya başlanmıştır. Bu sunumda da bahsedilen bu ilk kayıtlardan örnek eserler dinletilecek ve eserler üzerinden değerlendirmeler yapılacaktır. Etkinliğin ikinci bölümünde ise, bugüne kadar yapılan araştırmalarımızın ışığında, Dede Efendi’nin taş plaklara kaydedilmemiş veya sonraki süreçte hiç icra edilmemiş 5 eseri, TUMAC İcrâ Heyeti tarafından seslendirilecektir. Dr. Miltiadis Pappas İTÜ TMDK Müzikoloji Bölümü’nde öğretim üyesidir. Yüksek Lisans ve Doktora derecesini İstanbul Teknik Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Çalışmalarında özellikle Osmanlı-Türk, Bizans sonrası (post Bizans) ve aralarındaki ilişkileri üzerine yoğunlaşan Pappas, özellikle 17-19. yüzyıllardaki Osmanlı müziğinin nazariyatı üzerine araştırmalarına devam etmektedir.