۱۱— طراحی و ساخت یک سیستم کمکی بصری چندوجهی پوشیدنی، برای افراد نابینا

پادکست علمی نکسوس

تصور کنید دیگر محدودیت‌های بینایی مانعی برای مسیریابی مستقل و ایمن در محیط‌های شلوغ و ناآشنا نباشد. در این اپیزود از پادکست نکسوس، به دنیای شگفت‌انگیز فناوری‌های پوشیدنی قدم می‌گذاریم و با یک سیستم نوآورانه آشنا می‌شویم که می‌تواند زندگی افراد نابینا و کم‌بینا را متحول کند.

این سیستم پیشگام، با بهره‌گیری از قدرت هوش مصنوعی، دوربین‌های مینیاتوری نصب‌شده روی عینک و بازخوردهای هوشمند صوتی و لرزشی، به کاربران کمک می‌کند تا موانع را شناسایی کرده، مسیر خود را پیدا کنند و با اطمینان بیشتری در محیط اطراف خود حرکت کنند.

در این اپیزود، به بررسی جزئیات این فناوری، از الگوریتم‌های یادگیری ماشین گرفته تا «پوست مصنوعی» که هشدارهای لمسی ارائه می‌دهد، می‌پردازیم.

خواهیم شنید که چگونه این سیستم در آزمایش‌های اولیه توانسته عملکرد مسیریابی کاربران را تا ۲۵٪ نسبت به عصاهای سنتی بهبود بخشد. همچنین، نظرات متخصصان برجسته در مورد پتانسیل‌ها، چالش‌ها و آینده این فناوری، از جمله ایده بلندپروازانه قرار دادن دوربین‌ها روی لنزهای تماسی، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

آیا هوش مصنوعی می‌تواند واقعاً «جایگزین چشم‌ها» شود؟

محدودیت‌های فعلی چیست و چه گام‌هایی برای تبدیل این نمونه اولیه به یک ابزار کاربردی و قابل اعتماد روزمره لازم است؟ اگر به آینده فناوری‌های کمکی، هوش مصنوعی و بهبود کیفیت زندگی افراد کم‌بینا علاقه‌مندید، این اپیزود را از دست ندهید و با ما همراه شوید تا دریابیم چگونه علم و نوآوری مرزهای جدیدی را در توانمندسازی انسان‌ها می‌گشاید.

کلمات تخصصی به کار رفته در این اپیزود:

• چشم‌پزشکی مولکولی و بالینی: شاخه‌ای از پزشکی که به مطالعه و درمان بیماری‌های چشم در سطح مولکولی (بررسی ژن‌ها، پروتئین‌ها و فرآیندهای سلولی مرتبط با بینایی و بیماری‌های آن) و همچنین در محیط بالینی (تشخیص، درمان و مراقبت مستقیم از بیماران مبتلا به اختلالات چشمی) می‌پردازد. هدف آن درک عمیق‌تر اساس بیماری‌های چشمی و توسعه درمان‌های نوین و هدفمند است.
• عصب‌شناس: متخصصی در علوم اعصاب که به مطالعه ساختار، عملکرد، رشد، شیمی، فارماکولوژی و آسیب‌شناسی دستگاه عصبی (شامل مغز، نخاع و اعصاب محیطی) می‌پردازد. عصب‌شناسان در زمینه بیماری‌ها و اختلالات عصبی تحقیق و درمان می‌کنند.
• پوست مصنوعی: در این متن، به پچ‌های انعطاف‌پذیری اشاره دارد که مواد مهندسی‌شده‌ای هستند و برای تقلید از برخی خواص پوست طبیعی (مانند انعطاف‌پذیری و قابلیت انتقال حس) طراحی شده‌اند. در این سیستم، از آن‌ها برای ایجاد بازخورد لمسی از طریق لرزش و هشدار به کاربر در مورد موانع یا اشیاء نزدیک استفاده می‌شود.

منبع خبر:

AI-boosted cameras help blind people to navigate

منبع اشاره شده در این اپیزود:

Human-centred design and construction of a multimodal wearable visual aid system (Nature Machine Intelligence, 2025)

تصویر روی کاور:

دوربین‌ها در حال حاضر روی عینک این ابزار پوشیدنی نصب شده‌اند، اما این گروه پژوهشی در تلاش است تا دستگاه‌ها را سبک‌تر و نامحسوس‌تر بسازد.

منبع تصویر: Tang et al., Nature Machine Intelligence