20 Aibreán 2024 (Maigh Eo)

Nuacht Mhall

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.

*

Inniu an fichiú lá de mhí Aibreán. Is mise Oisín Mac Conamhna.

Chríochnaigh an t-ionchuisne sa dóiteán tubaisteach sa chlub oíche Stardust i mBaile Átha Cliath Déardaoin. Tharla an dóiteán in 1981, and d’éag 48 duine ann. Shroich an giúiré an breithiúnas gur maraíodh iad uilig go neamhdhleathach. An t-ionchuisne is faide i stair an stáit ba ea, agus le linn breis agus céad lá d’fhianaise, tháinig sé amach go raibh na bealaí éalaithe faoi ghlas, chun daoine a choimeád amuigh; agus rinne an giúiré an cinneadh gur chuir sin go mór leis an tubaiste. Chuir an breithiúnas deireadh le feachtas mór fada de chuid theaghlaigh na marbh, agus tá na gardaí chun athbhreithniú a dhéanamh ar an gcás ina dhiaidh.

I Nua Eabhrac, thosaigh an chéad triail choiriúil riamh d'iar-uachtarán na Stát Aontaithe an tseachtain seo. Tá Donald Trump os comhair na cúirte ar dhíotálacha feileonacha, gur fhalsaigh sé taifid ghnó chun airgead tosta, a deirtear gur íoc sé don aisteoir earótach Stormy Daniels, a fholú, díreach roimh an toghchán uachtaránachta in 2016. Tá na líomhaintí uilig séanta ag Trump. Caithfidh sé freastal ar an gcúirt gach lá a bhíonn an cás ar siúl, agus bhí an giúiré roghnaithe faoi oíche Dhéardaoin - próiseas a thóg tamall mar d'admháil roinnt mhaith iarrthóirí don ghiúiré nach raibh siad neamhchlaonta. Tá an breitheamh tar éis ordú a thabhairt do Trump gan a bheith ag déanamh trácht ar an gcás ar na meáin shóisialta, agus beidh éisteacht ar siúl Dé Máirt ar chúiseamh an ionchúisimh go bhfuil an t-ordú sin sáraithe ag Trump cheana.

I Sasana, aimsíodh iontaisí na reiptíle mara is mó a bhfuil eolas air in Somerset. Iochtasár, nó “laghairt éisc”, a mhair 200 milliún bliain ó shin ag deireadh na Tréimhse Triasaí, atá ann, a raibh thart ar 25 méadar ar fad, chomh mór le míol mór gorm. Tugadh Ichthyotitan severnensis, nó Iasc Ollmhór na Sabhrainne, ar an speiceas i bpáipéar a foilsíodh Dé Máirt. I measc na n-údar bhí Ruby Reynolds, a bhí aon bhliain déag d’aois nuair a bhí sí ag siúl lena hathair ar Thrá an Ancaire Ghoirm in 2020, nuair a d’aimsigh siad an chuid is mó atá faighte den Ichthyotitan.

*

Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

*

GLUAIS

ionchuisne - inquest

dóiteán - fire

airgead tosta - hush money

aisteoir earótach - erotic actor

iontaisí - fossils

laghairt éisc - fish lizard