Opinie | Influencer-president

Marianne Zwagerman | BNR

De verbeten kijkende Poetin, met een paar mannen in uniform helemaal aan de andere kant van die lange tafel. De lachende Zelensky in een groen T-shirt, amicaal aan de thee tussen dappere strijders. Krachtig beeld. De geïsoleerde gekke dictator versus de toffe held.

Zelensky is overnight wereldwijd omarmd als de nieuwe Mandela, de gereïncarneerde Luther King. Drie jaar geleden werd hij bespot toen hij zijn presidentiële staf castte als een soapserie. Hij nam bevriende tv-makers mee naar zijn nieuwe politieke baan. Dat zie je terug in de beeldregie. Zelensky is de eerste influencer-president in oorlogstijd, waar Poetin de klok terug lijkt te zetten naar de jaren '50.

We weten dat influencers fotoshoppen, gesponsord worden en dingen ensceneren. En we weten dat de waarheid als eerste sneuvelt in een oorlog. Bij een oorlogspresident die nog niet zolang geleden acteur was moet de bullshitdetector extra scherp worden afgesteld. De waarheid is altijd complexer dan een Twitterfilmpje suggereert.

Op radio en tv wordt de oorlog overtuigend geduid door dezelfde experts die een week geleden nog allemaal zeker wisten dat er geen oorlog kwam. Mediamagnaat Derk Sauer bood in het Parool zijn excuses aan voor het feit dat hij ondanks alle symptomen -de gemilitariseerde samenleving en het muilkorven van de vrije pers- niet zag dat Poetin uitgroeide tot een grenzeloze tiran. Aanwijzingen waren er volop. Op sociale media wordt nu een Nieuwsuur-interview met Jaap de Hoop Scheffer uit 2018 veel gedeeld. De oud-NAVO baas zegt daarin dat zijn club Poetin in een hoek dreef, waardoor de Rus radicaliseerde. De snelle NAVO-expansie naar de voormalige Sovjet-landen droeg bij aan de agressieve opstelling van Poetin.

Wie dat nu zegt wordt met pek en veren Nederland uitgejaagd. De Hoop Scheffer nuanceert in recente interviews zijn uitspraken van toen naar de nu geaccepteerde norm. Poetin-kenner Wierd Duk voelt zich genoodzaakt te verklaren dat hij zijn analyse over het Oekraïne-conflict niet aanpast, ondanks de overlap met de visie van Baudet. De vraag is hoe lang hij dat vol kan houden, na de aankondiging door Ursula von der Leyen dat zij de verspreiding van de 'leugens die Poetins oorlog rechtvaardigen' gaat stoppen. De EU ontwikkelt tools om 'giftige desinformatie' te verbieden en wil de doorgifte van Russische staats-tv blokkeren. Vanwege een virus werden we China 2.0 met lockdowns en avondklokken. Vanwege een oorlog worden we nu Rusland 2.0 met door de EU verboden media.

Over Marianne Zwagerman

Schrijver en innovatiestrateeg Marianne Zwagerman geeft haar visie op het medialandschap. Elke dinsdag een nieuwe column. Luister live dinsdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/marianne-zwagerman, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.